ماجرای نخستین بودجه ایران در دوره قاجار
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۲۷۵۳۳
ماجرای نخستین بودجه ایران که در دوره قاجار و پس از فرمان مشروطیت بود این‌طوری برای تاریخ تعریف شده است: «مرتضی قلی خان هدایت ملقب به صنیع‌الدوله، وزیر دارایی کابینه مستوفی‌الممالک در سال ۱۲۸۹ شمسی نخستین لایحه بودجه نوین و استاندارد و امروزی ایران را به مجلس شورای ملی برد. در این بودجه برای اولین‌بار درآمدها و هزینه‌های دولت در سندی واحد درج و هر یک دارای ردیف شده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بیشتربخوانید
در «سلام نوروزی» شاه قاجار چه می‌گذشت؟بودجه او براساس اصول فنی تنظیم شده بود، به درآمد منابع طبیعی اتکایی نداشت و اصل وحدت بودجه در آن رعایت شده بود. این بودجه دارای درآمدی به میزان ۱۴ میلیون و ۱۱۶ هزار تومان و هزینه‌هایی به مبلغ ۱۴ میلیون و ۶۱۸ هزار تومان بود و یعنی نخستین بودجه ایران کسری به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان داشته است! عمده‌ترین بخش درآمد این بودجه از راه اخذ مالیات کشاورزی تامین می‌شد... در این بودجه هزینه دستگاه‌هایی مانند مجلس و وزارتخانه‌های دربار، مالیه، عدلیه، امور خارجه، داخله، جنگ، معارف، اوقاف و فوائد عامه، فلاحت، تجارت و صنایع و پست و تلگراف آمده و همچنین مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم که از کارهای نظمیه به دست می‌آمد محاسبه شده است».
در مقدمه نخستین بودجه ایران صنیع‌الدوله حرف‌های جالبی نوشته است به این شرح: «پوشیده نیست که مالیه مملکت به منزله خون است در بدن، همچنان که فساد خون اسباب بروز مرض می‌شود، اغتشاش امر مالیه هم باعث اختلال امور ملک است. متاسفانه دولت ایران سال‌هاست گرفتار این اختلال و مرض مالی است...
به موجب حساب دقیق بنده تعیین کرده‌ام که هر نفری از افراد سکنه ایران ۱۵ قران کرایه تجارت خارجه، یعنی کرایه امتعه‌ای که از خارجه به ایران وارد می‌شود و از ایران به خارجه می‌رود، می‌دهد و اهالی شهرها علاوه بر این، سَری [یعنی هر نفری] شش تومان روی هم کرایه مایحتاج داخله خود را می‌دهند. به ساخته‌شدن راه‌آهن میان شهرها، این کرایه نصف می‌شود، یعنی شهرها پس از دایرشدن راه‌آهن کلیتا سری چهار تومان تقریبا کرایه خواهند داد و عموم اهالی سری ۷۵۰۰ دیناری...».
نخستین بودجه ایران در تاریخ مشهور است که خونین بود؛ چون این‌طوری شد: «صنیع‌الدوله مجال تصویب این لایحه را نیافت و هنگام ورود به یکی از جلسات مجلس شورای ملی برای دفاع از این لایحه به ضرب گلوله یک تبعه گرجی ترور شد و به قتل رسید... اما نمایندگان وقت مجلس به این بودجه رأی مثبت دادند تا در سال ۱۲۹۰ شمسی بودجه خونین صنیع‌الدوله، اولین راهبرد نوین دخل و خرج یکساله ایران باشد.
جالب اینکه روش بودجه‌نویسی صنیع‌الدوله تا سال ۱۳۲۰ شمسی که درآمدهای نفتی به بودجه تزریق شد، ادامه یافت و پس از آن به صورت دیگری تدوین شد. جانشین آمریکایی صنیع‌الدوله، مورگان شوستر بود که بعد از او به ایران آمد تا در کسوت خزانه‌دار کل کشور و مسئول تنظیم بودجه عمومی، وظیفه ترسیم برنامه‌های کوتاه‌مدت کشور را برعهده بگیرد و البته پس از ۸ ماه ایران را ترک کرد. پس از او هم برنارد بلژیکی مسئول امور گمرکات کشور، در رأس مالیه عمومی ایران قرار گرفت. او چهار سال در این سمت باقی ماند و پس از آن جای خویش را به میلیسپوی آمریکایی سپرد».
منبع: فارس
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: دوران قاجار مشروطیت نخستین بودجه ایران صنیع الدوله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۲۷۵۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نخستین دوره برداشت جلبک‌های دریایی در چابهار آغاز شد
مسوول راه اندازی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دریایی در خصوص اهمیت این نوع جلبک‌ها اظهار کرد: برداشت این گونه جهت برسی خواص دارویی در اولویت قرار گرفت و این گونه از جلبک های خوراکی و دارویی در بهمن ماه با کاهش دما در منطقه چابهار شروع به رشد و همزمان با گرم شدن هوا در اوایل خرداد از بین می‌روند.
گل بشیرزاده افزود: با توجه به نزدیک شدن به پایان زمان رشد این جلبک ها در سواحل چابهار تصمیم به برداشت و نگهداری این گونه از جلبک ها برای برسی های خواص بیولوژیک و آنتی باکتریال گرفته شد، همچنین از هفت نمونه جلبک قهوه‌ایی مانند سیستو سریا (Cystoseria) جهت برسی خواص دارویی برداشت شد.
وی تصریح کرد: در فاز نخست فعالیت این مرکز بررسی تکنولوژی و جنبه های اقتصادی تولید دارو و محصولات مراقبتی پوست بر پایه جلبک‌های دریایی در دستور کار قرار دارد.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی چابهار بیان کرد: مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دریایی دانشکده علوم پزشکی چابهار در سال گذشته موفق به اخذ مجوز از شورای گسترش دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی گردید و هم اکنون با رویکرد تولید محصولات دارویی دریایی در حال فعالیت است.
باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد